بررسی شیوع آلودگی به شپش سر در دانش‌آموزان مدارس ابتدایی استان گیلان در سال تحصیلی 82ـ1381

چکیده مقدمه:آلودگی به شپش سر یکی از بیماری های شایع در کودکان است. اولین علامت شاخص درآلودگی به شپش سر خارش شدیدی است که در اثر خونخواری از بدن میزبان ایجاد می گردد.آسیب‌های ایجاد شده در ناحیه پوست سر وگردن به وسیله شپش زمینه را برای عفونت‌های ثانویه باکتریایی فراهم می کند. هدف: تحقیق حاضر که نوعی مطالعه توصیفی است، به منظور بررسی شیوع آلودگی به شپش سر در دانش آموزان مدارس ابتدایی استان گیلان در سال تحصیلی 82-1381 انجام گرفت. مواد و روش‌ها: 2906 نفر از دانش‌آموزان که به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای از میان دانش‌آموزان پایه‌های اول تا پنجم مدارس ابتدایی استان گیلان انتخاب شده بودند، توسط مربیان آموزش دیده و با استفاده از ابزارهایی چون ذره‌بین و پنس مورد بررسی قرار گرفتند. در ضمن دانش آموزان به پرسشنامه‌ای حاوی اطلاعاتی در خصوص وضعیت شخصی، خانوادگی و اجتماعی پاسخ دادند. اطلاعات با استفاده از آزمون مجذور کای مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: در این پژوهش از 2906 دانش‌آموز مورد مطالعه، تعداد 129 نفر (5/4 درصد) آلوده به شپش سر بودند که از این تعداد در تمامی موارد تخم شپش (رشک) مشاهده گردید. آلودگی در مدارس دخترانه 7/5 و در مدارس پسرانه 3/3 درصد بوده و میزان آلودگی در شهر 2/3 درصد و در روستا 7/5 درصد بوده است. هم‌چنین از نظر آماری تفاوت معنی‌داری بین آلودگی به شپش سر و متغیرهای میزان تحصیلات والدین، شغل پدر، حضور مربی بهداشت، میزان آگاهی، پایه تحصیلی وجود داشت و از نظر آماری رابطه معنی‌داری بین آلودگی و شغل مادر وجود نداشت. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داده است که 5/4 درصد دانش‌آموزان ابتدایی استان گیلان مبتلا به شپش سر بوده‌اند. شیوع بیماری در میان دانش‌آموزان دختر بیش از پسر و در میان دانش‌آموزان مدارس مناطق روستایی بیش از دانش‌آموزان مناطق شهری بوده است. از سوی دیگر، نتایج نشان داده است که شیوع فراوانی شپش سر در میان دانش‌آموزان گیلانی کمتر از میانگین درصدهای مشاهده شده در تحقیقات انجام شده در داخل و خارج کشور بوده است. با توجه به نتایج حاصله از آزمون متغیرهای داده شده مشخص گردید که میزان تحصیلات والدین، حضور مربی بهداشت، شغل پدر، میزان آگاهی دانش‌آموزان و پایه تحصیلی در میزان آلودگی بین دانش‌آموزان نقش بسزایی دارد.